رضایت از زندگی

پيش‏گفتار

تكامل معنوى، تقرّب به خدا و حيات وصف‏ ناپذير و جاويدان اخروى، عالى‏ترين هدف انسان در حيات خويش است كه البته بايد آن را به دست آورد. مهم اين است كه دنيا تنها بستر تحقّق اين هدف است و جز آن، هيچ راهى براى رسيدن به آن هدف‏عالى، وجود ندارد و در اين ميان «زندگى»، همه آن چيزى است كه ما از دنيا در اختيار داريم و اساساً حيات اخروى، جز با كنش‏ها و واكنش‏هاى ما در پهنه پر پيچ و خم، و پر راز و رمز زندگى شكل نمى‏گيرد. از اين‏رو دنيا و زندگى در آن، بسى مهم‏تر از آن است كه در اذهان عمومى وجود دارد.

بى‏ گمان، موفّقيت در زندگى با رويكرد ياد شده، در گروِ داشتن «سواد زندگى» و «مهارت‏هاى زندگى» است. بسيارى از ناكامى‏ هاى زندگى، به دليل برخوردار نبودن از دانش و مهارت‏هاى لازم براى زندگى است. كسانى كه از اين دانش و مهارت برخوردارند، مى‏توانند براى رسيدن به آن هدف متعالى، اميدوار باشند.

با توجه به اهميتى كه اين موضوع در حيات انسانى دارد، مورد توجّه ويژه دين بوده است. دقت در معارف دين، نشان مى‏دهد كه متون دينى (قرآن و حديث) آموزه‏هاى گره‏گشا و كارآمد فراوانى در اين قلمرو دارند. معارف دين فقط در چارچوب عنوان‏هاى نام‏آشنايى همانند: احكام، اخلاق، اعتقادات، تفسير و...

خلاصه نمى‏شوند؛ مهارت‏هاى زندگى و دانش لازم براى زندگى پربار ايمانى، قلمرو بكر و ناشناخته‏اى است كه با همه اهميتش، كمتر مورد پژوهش قرار گرفته است.

البته پژوهش در اين گونه موضوعات، نيازمند روشى نو در بررسى و دقت كافى در فهم متون است.

هر چند متون دينى- چنانچه خواهيد ديد- آموزه‏هاى فراوانى در اين باره دارند، اما در رفتار متديّنان و زندگى دينداران، فقدان يا كمبود مهارت‏هاى زندگى، محسوس است. از اين رو، به جهت نيازى كه در اين قلمرو احساس شد، طرح پژوهش در اين موضوع، آماده و به اجرا گذاشته شد. هر چند نمى‏توان ادعا كرد كه اين بررسى، همه آموزه‏هاى دين در اين گستره را شناسايى كرده و پژوهشى بى كم و كاست بوده، اما با اين حال نمى‏توان انكار كرد كه يافته‏هاى اين پژوهش، فراتر از انتظار بود.

آنچه در اين اثر، پيش روى شماست، نگارشى كاربردى و غير تخصّصى از پژوهش ياد شده است كه براى استفاده عموم مردم، تدوين شده است. در پى اين اثر، مقدّمات لازم براى انجام دادن بررسى‏هاى تخصّصى و تدوين مجموعه‏اى علمى درباره مهارت‏هاى زندگى- بخصوص در بخش مهارت‏هاى مقابله با فشارهاى روانى-، آماده شده كه اميدواريم، به زودى شاهد نشر آن باشيم.

از گروه «تدوين دانش‏نامه ‏هاى حديثى» به‏خاطر همكارى صميمانه در گردآورى متن مورد نياز اين پژوهش و همچنين از آقايان حجة الاسلام والمسلمين عبد الهادى مسعودى، ناظر حديث‏شناس و دكتر باقر غبارى بناب، ناظر روان‏شناس طرح تشكر و قدردانى مى‏شود و با توجه به نوپا بودن اين حركت، از همه خوانندگان و صاحب‏نظران، درخواست مى‏گردد تا با راهنمايى‏هاى سازنده و پيشنهادهاى كارگشاى خود، اين واحد را در ارائه كارهاى مفيدتر و متقن‏تر يارى دهند.

واحد «حديث و علوم روان‏شناختى»

مركز تحقيقات دارالحديث‏