مراقبات ماه رمضان

پيش‏گفتار
ستايش، از آنِ پروردگار جهانيان است. و سلام و درود بر بنده برگزيده‏اش محمّد، و دودمان پاك و اصحاب نيك و خجسته او باد!
از نگاه اسلام، فلسفه خلقت انسان و هدفِ در نظر گرفته شده براى او، رسيدن به كمال مطلق است. از اين رو، آنچه در منابع و متون اسلامى به عنوان رمز و راز بعثت پيامبران الهى آمده است (همچون: عدالت، علم و آزادى)، مقدّمه تربيت انسان و رسيدن او به مرتبه «انسان كامل» است.
بر پايه اين شناخت، براى آنان كه اسلام را باور دارند و به اين آيينْ دل‏بسته‏اند، سزاوار است كه از هر فرصتى براى رسيدن به اين هدف والا، بهره بگيرند. در اين ميان، ماه رمضان براى خداجويان سالك، فرصتى است بى‏همتا، كه اگر به خوبى مورد استفاده قرار بگيرد، به تعبير قرآن كريم كه مى‏فرمايد:
«لَيْلَةُ الْقَدْرِ خَيْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ»؛
شب قدر، بهتر از هزار ماه است.
مى‏توان يك‏شبه، راه هزار ماهه را پيمود.
خداوند سبحان، در اين ماه بافضيلت، ميهمانى ويژه‏اى را براى تربيت روح ترتيب داده است، به گونه‏اى كه مى‏تواند در حيات معنوى انسان تحوّلى پديد آورد كه او را به سعادت ابدى برساند و كاميابى هميشگى را برايش تضمين كند.
نكته مهم در اين مسير، آن است كه انسانى كه تصميم دارد به دنياى اين‏
ضيافت گسترده وارد شود، بداند: به كجا مى‏رود؟ معناى ميهمانى الهى چيست و چگونه بايد وارد آن شود؟ چه بايد انجام دهد و چگونه مسئوليّت خويش را ادا كند؟ و چگونه از آن بيرون آيد؟
شناخت همه اينها ضرورى است تا انسان از اين ميهمانى، به نحو شايسته بهره‏مند گردد.
پاسخ تفصيلى به پرسش‏هاى ياد شده با بهره‏گيرى از قرآن كريم و احاديث اسلامى در كتابى به نام «ماه خدا» در اختيار پژوهشگران قرار گرفت، اما از آنجا كه همه علاقمندان، فرصت كافي براى مطالعه آن مجموعه را ندارند اينك گزيده آن با نام «مراقبات ماه رمضان» تقديم مى‏گردد.
گفتنى است كه اين گزيده شامل همه تحليل‏ها و مطالب اصلى كتاب «ماه خدا» است و تنها شمارى از احاديثى كه مضمون آنها تقريبا در احاديث موجود يافت مى‏شود و نيز شمارى از دعاها از كتاب حاضر حذف گرديده است.
لازم مى‏دانم مراتب سپاس خود را از همه فضلاى گرانقدرى كه در پديد آوردن و ارائه اين اثر نفيس تلاش داشته‏اند به ويژه فاضل ارجمند جناب آقاى رسول افقى كه در تأليف و تلخيص آن مرا يارى دادند، ابراز دارم و از خداوند منّان براى همه اين عزيزان پاداشى در خور فضل خود مسئلت مى‏نمايم.
رَبَّنا! تَقَبَّل مِنّا؛ إنَّكَ أنتَ العَزيزُ الحَكيمُ.
محمّدى رى‏شهرى‏
۱۵ ربيع الثانى ۱۴۲۶
۲ خرداد ۱۳۸۴