پیامبر اعظم از نگاه قرآن و اهل بیت

پيش‏گفتار

رهبر بزرگوار جمهورى اسلامى ايران، آية اللّه خامنه‏اى، سال ۱۳۸۵ هجرى شمسى را «سال پيامبر اعظم» ناميد.[۱] اين اقدام زيباى فرهنگى كه در واقع، شكار فرصت‏هاست،[۲] بستر بسيار مناسبى است براى آشنا كردن هر چه بيشتر جهان اسلام، بلكه همه جهانيان، با كامل‏ترين انسان و بزرگ‏ترينِ پيامبران الهى.

بى‏ترديد، شناخت چهره نورانى پيامبر خدا و آشنايى با سيره علمى و عملى او مى‏تواند زندگى مادّى و معنوى بشر را دگرگون كند و زمينه جهانى شدن ارزش‏هاى اسلامى را فراهم سازد. از اين رو، دشمنان اسلام، پس از پيروزى انقلاب اسلامى در ايران و پيامدهاى آن در جهان كه از قدرت فرهنگى اسلام، احساس خطر كرده‏اند، با همه توان مى‏كوشند اين چهره نورانى را تاريك جلوه بدهند و خدشه‏دار كنند. كتاب آيات شيطانى و اخيرا اهانت به پيامبر خدا در قالب كاريكاتور، نمونه‏اى از اقدامات آشكارِ دشمنان اسلام براى پيشگيرى از فراگير شدن اسلام است.

براى مقابله با اين توطئه و تهاجم فرهنگى حساب شده، بر همه كسانى كه توان لازم را در خود احساس مى‏كنند، فرض است كه از فرصت ارزنده «سال پيامبر اعظم» براى معرّفى صحيح ابعاد مختلف شخصيت پيامبر خدا، نهايتِ بهره بردارى را داشته باشند.

پژوهشكده علوم و معارف حديث، درصدد تدوين دانش‏نامه‏اى است كه بتواند

______________________________
(۱) علّت اين نام‏گذارى، ظاهرا اين باشد كه در سال ۱۳۸۵ ش، بر پايه تقويم هجرى قمرى، دوبار سالگرد وفات پيامبر خدا، تكرار شده است.

(۲) در روايتى از امام على عليه السلام آمده: «الفرصة خُلسة؛ فرصت، شكار است» (ميزان الحكمة، مَدخل «الفرصة»).

پاسخگوى نيازهاى امروز جهان درباره ابعاد مختلف شخصيت و زندگى پيامبر اسلام باشد و بخشى از كار هم انجام شده است؛ امّا با توجه به گستردگى و عمق كار، به ثمر رسيدن اين شجره طيّبه، سال‏ها طول خواهد كشيد. از اين رو، براى بهره‏گيرى از فرصت «سال پيامبر اعظم»، تلاش‏هايى در حال انجام گرفتن است تا به فضل الهى، سه عنوان كتاب در اين زمينه در كوتاه‏مدّت، ارائه گردد:

۱. كتاب حاضر كه پيشنهاد يكى از دوستان فاضل، زمينه‏سازِ تأليف آن گرديد جزاه اللّه عن نبيّه خير الجزاء. اين مجموعه، در واقع، بازسازى و تكميل بخش مربوط به پيامبر خدا در كتاب ميزان الحكمه است.

۲. حكمت‏نامه پيامبر اعظم. در اين كتاب كه احتمالًا در پنج جلد در آينده نزديك ارائه خواهد شد، رهنمودهاى اعتقادى، اخلاقى و اجتماعى پيامبر خدا، به سبك ميزان الحكمه، ارائه مى‏گردد.

۳. سيره اخلاقى و عملى پيامبر اعظم، كه تلاش خواهيم كرد تا به بركت نام پيامبر خدا، اين كار نيز تا پايان سال جارى به پايان رسد، إن شاء اللّه!

گفتنى است كه كتاب نخست، درباره معرّفى شخصيت پيامبر اعظم و كتاب دوم، درباره گفتار آموزنده و حكيمانه پيامبر خدا و كتاب سوم، درباره كردار حكيمانه و آموزنده ايشان است.

در پايان، اشاره به اين نكته ضرور است كه هر چند موضوع اين نوشتار، «پيامبر اعظم از نگاه قرآن و اهل بيت» است؛ ليكن گاه به تناسب موضوع، مطالبى از غير اهل بيت عليهم السلام نيز روايت شده است.

از همه همكاران عزيز و بزرگوار «پژوهشكده علوم و معارف حديث» كه در آماده‏سازى نهايى اين مجموعه، مرا يارى دادند، صميمانه سپاس‏گزارم و از خداوند منّان، مسئلت دارم كه به ما توفيق تكميل نوشتارهاى ياد شده را در قالب دانش نامه محمّد رسول اللّه، عنايت فرمايد. آمين!

ربّنا، تقبّل منّا، إنّك أنت السميع العليم.

محمّد محمّدى رى شهرى‏

۲۵/ ۴/ ۱۳۸۵ ش‏

۲۰/ ۶/ ۱۴۲۷ ق‏