بازخوانی آموزه بداء

این اثر حاصل پژوهشی نو با رویکرد تاریخی کلامی در موضوع بداء است. از آنجا که خلا تمامی پژوهشهای مشابه در این عرصه، فقدان دید تاریخی به این مسئله است، نویسنده بر آن شد تا با بررسی تاریخی مسئله ی بداء و سیر تطوّر آن در مدرسه های کلامی امامیه، دیدگاه متکلمان نخستین امامیه را در این باره یافته و تغییرات پدید آمده در این آموزه مهم و تأثیرگذار کلامی را نمایان سازد. در این پژوهش نشان داده شده که دیدگاه متکلمان نخستین با آیات و روایات منطبق بوده و دیگر دیدگاهها با درجاتی متفاوت، دارای زاویه با دیدگاه آیات و روایات اند.

این پژوهش در چهار فصل سامان یافته است:

فصل نخست، به کلیات و مفاهیم اساسی موضوع و ابعاد مسئله شناختی و پیشینه آن پرداخته است.

فصل دوم، گزارشی از سرنوشت آموزه بداء از دوران صدور روایات تا انتهای عصر تغییر و تطور آن یعنی مدرسه کلامی اصفهان است.

در فصل سوم، نگاه کلامی به آموزه بداء شده و شبیه گاه قرآن و سنت در خصوص بداء و مبانی آن پی گیری شده است.

فصل چهارم، که درواقع، هدف اصلی این پژوهش است، به اثبات فرضیه اصلی پژوهشی پرداخته و نقطه ارتباط و اتصال فصل دوم و سوم به شمار می آید.

متن پشت جلد کتاب : 

آموزه بداء از منظر شیعی آموزه ای معرفتی است که در منابع روایی امامیه حضور پر رنگی داشته و به مبانی قرآنی آن نیز اشاره شده است. برایند آموزه بداء بر اساس آیات و روایات عبارت است از تغییر در مراحل مقدماتی تحقق خارجی اشیا از جمله مشیت و اراده و قضا و قدر بر اساس علم و قدرت مطلق خداوند که ظرف تحقق آن نیز علم فعلی خدا بوده و منافات با علم پیشینی و ذاتی او ندارد بر اساس این دیدگاه ، بداء محور و اثبات حقیقی تقدیر هاست که بر اساس علم و حکمت خداوند تحقق می‌یابد. این دیدگاه برخاسته از آیات و روایات و همسو با دیدگاه متکلمان نخستین امامیه است و شواهد تاریخی نیز آن را تایید میکند.