دانش نامه عقاید اسلامی

دانش‏نامه عقايد اسلامى‏

در باره ترجمه‏

« دانش‏نامه عقايد اسلامى» از نگاه قرآن و حديث، برگردانِ« موسوعة العقائد الإسلامية» اثر محمد محمدى رى شهرى، به فارسى است كه در سال ۱۳۸۴ ش، به همراه متن اصلى عربى، به‏صورت ترجمه روبه‏رو، با ترجمه فاضلان ارجمند، آقايان: رضا برنج‏كار، على نقى خدايارى، عبد الهادى مسعودى و مهدى مهريزى، انجام گرفته است.

تعدّد مترجمان در اين اثر، بالطبع، باعث اندكى تفاوت در سبك ترجمه شده است. روش ترجمه در اين اثر، عمدتاً لفظگرايى- و نه البته ترجمه صرفا لغوى يا تحت اللفظى- است؛ يعنى مترجمان كوشيده‏اند تا واژه‏ها و يا ساختار به كار رفته در متن، به‏گونه‏اى در زبان مقصد، حفظ شود.

ترجمه اين اثر، به سبب اشتمال آن بر پاره‏اى اصطلاحات غير قابل ترجمه، دشوارى ويژه‏اى داشته است. تا جايى كه متن كتاب و ظرفيت زبان فارسى اجازه مى‏داده، تلاش شده است كه براى واژه‏ها و اصطلاحات و عبارت‏ها، معادل‏هاى مناسبى يافت شود و گاه نيز براى حفظ جامعيت معناى پاره‏اى از اصطلاحات، ناگزير و به شرط گويا بودن آنها در زبان فارسى، آنها را به همان زبان عربى آورده‏اند.

روش ترجمه، چنين است كه براى اتقان و هر چه بهتر شدن ترجمه، پس از ترجمه مترجم، گروه ترجمه نيز آن را از آغاز تا پايان، به دقّت، جمله به جمله و كلمه به كلمه، بررسى و مقابله مى‏كند تا خطاهاى احتمالى آن برطرف شود.

در ترجمه آيات، در جلدهاى نخست، از ترجمه آقاى دكتر محمد مهدى فولادوند استفاده شده است و در جلدهاى پايانى، مترجمان با استفاده از منابع لغت و تفسير، خود، اقدام به ترجمه آيات نموده‏اند و از ترجمه‏هاى قرآن، به‏ويژه ترجمه‏هاى دكتر جلال الدين مجتبوى، دكتر محمّد مهدى فولادوند و آية اللّه ناصر مكارم شيرازى نيز استفاده كرده‏اند.

منابع احاديث، تنها در پانوشت صفحات عربى ياد شده‏اند.

متن عربى مقدمه كه از فارسى برگردان شده و نيز متن عربى مقالات و تحليل‏هايى كه در آغاز باب‏ها و فصل‏ها و يا در پايان آنها آمده‏اند، براى پرهيز از تطويل، در اين چاپ( عربى- فارسى)، تا جاى ممكن، حذف شده است.

در پاره‏اى موارد كه مفاهيم يا مكان‏ها و ديگر اعلام، ناشناخته بوده و نياز به توضيح داشته‏اند، از سوى مترجمان گرامى، توضيح نوشته شده است.

نخستين و مهم‏ترين ويژگى اين دانش‏نامه، استناد آن به قرآن كريم و برهان عقلى است. راه‏يابى به قرآن و برهان، در كنار احاديث مأثور، عقايد دينى را ريشه‏دار مى‏سازد.

تمام سعى و تلاش بر آن بوده تا اين دانش‏نامه، به‏گونه‏اى تنظيم شود كه تمامى آيات و احاديث مربوط به موضوعات متنوع عقيدتى را در بر گيرد كه در اين راستا از رايانه استفاده شده؛ ضمن اينكه اگر سخنى نادرست، به پيشوايان دين، منسوب است، مورد نقد و بررسى قرار گيرد.

براى دست‏يابى آسان پژوهش‏گران به احاديث عقيدتى و فراهم‏سازى بستر فهم دقيق محتواى آنها، دانش‏نامه، احاديث مربوط به هر موضوع را در تبويبى منطقى از كلّى به جزئى، در خود جاى داده است.

تلاش شده در حدّ توان و با حفظ جامعيت، حجم دانش‏نامه را پايين بياورند. در اين راستا احاديث هم‏معنا حذف شده و به ذكر نشانى و اختلاف آنها در پاورقى اكتفا گرديده است.

در درآمد دانش‏نامه، شمارى از مباحث روز و مورد نياز پژوهش‏گران در عرصه مسائل اعتقادى، به بحث گذارده مى‏شود.

در ابتدا و يا انتهاى بسيارى از بخش‏ها و فصل‏هاى دانش‏نامه، نتيجه‏گيرى، تحليل و نقدهايى به چشم مى‏خورد كه ساختار و حدود آن بخش و فصل را نشان مى‏دهد.

وضعيت كتاب‏

در پايان هر جلد، فهرست تفصيلى آن بخش از كتاب قيد شده است.