اطلاعات بیشتر
[مقدمه دكتر همايون هاشمى]
به نام خداى حى توانا
اعتياد، يكى از مشكلات جدّى جوامع امروزى و داراى ابعاد مختلفى است كه از جمله اين ابعاد، بُعد معنوى آن است. بررسىهاى انجام شده در داخل و خارج از كشور، از اهميت دينى و معنويت به عنوان عاملى قوى و محافظتكننده در پيشگيرى از مصرف مواد روانگردان و در غلتيدن به مهلكه اعتياد حكايت دارند و چنانچه فرد يا افرادى از نظر وجود و حضور بُعد دينى- معنوى قوى باشند، احتمال مصرف مواد در آنها بسيار كمتر از ديگران است. به اين ترتيب، استفاده از آموزههاى دينى و برنامهريزىهاى مبتنى بر فرهنگ، از جايگاه والاى در برنامههاى پيشگيرانه و درمانى برخوردار است.
استفاده از آموزههاى آسمانى دين مبين اسلام و راهنمايىهاى معصومان (عليهم السلام) به خاطر اتّصال آنها به سرچشمه وحى و توحيد الهى، همچون چراغى است فراراه برنامهريزان و سياستگزاران و نور هدايتى است براى خروج از تاريكى و گمراهى به سمت رستگارى.
بر همين اساس و مبتنى بر اين آموزه وحيانى- كه پيشگيرى، مقدّم بر درمان است- و در راستاى استفاده از توان عظيم و والاى موجود در جامعه دينى كشور در پيشگيرى و درمان اعتياد، سازمان بهزيستى كشور بر آن شد تا موضع مهارتهاى زندگى مبتنى بر رويكرد اسلامى را در پيشگيرى از اعتياد، در قالب كتابى براى استفاده همگان و به ويژه صاحبنظران برجسته علوم دينى تنظيم نمايد. خدا را شاكريم كه در اين مسير، «پژوهشكده اخلاق و علوم انسانى» دار الحديث به يارى سازمان شتافت و همكاران گرانقدر اين مجموعه علمى و دينى، اثرى در خور در اين زمينه فراهم ساختند كه اگر نگوييم نخستين اثر در نوع خود در كشور است، بىترديد در زمره نادر آثارى است كه فهم قرآنى و روايى را در مباحث مرتبط با پيشگيرى و درمان اعتياد، جارى ساخته است.
وظيفه است از «پژوهشكده اخلاق و علوم انسانى» دار الحديث و مسئولان ارجمند آن و خاصه از برادر ارجمند حجة الاسلام دكتر عباس پسنديده كه اثر ارزشمند حاضر، حاصل موشكافىها و بررسىهاى دقيق ايشان و همكارشان جناب حجةالاسلام محمدرضا كيومرثى است و همچنين از همكاران خود در «مركز توسعه پيشگيرى» سازمان به ويژه آقايان دكتر كاظم نظمده و دكتر فريد براتى سده، تقدير و تشكّر نمايم و از خداوند عليم حكيم براى تمامى اين عزيزان، توفيق و سلامت و بهروزى مسئلت كنم. اميد كه اين اثر، در راه سلامتى و بهروزى آحاد جامعه اسلامى، مؤثّر و مورد استفاده باشد.
دكتر همايون هاشمى
رئيس سازمان بهزيستى كشور
مقدمه «پژوهشكده اخلاق و علوم انسانى» دار الحديث
در همايش «اسلام و آسيبهاى اجتماعى»- كه به همّت سازمان بهزيستى كشور برگزار گرديد-، مسئوليت استخراج ديدگاههاى اسلامى در نُه موضوع، به مؤسّسه دار الحديث (پژوهشگاه قرآن و حديث/ پژوهشكده اخلاق و علوم انسانى) واگذار گرديد. يكى از پرسشهايى كه پيش روى پژوهشگران قرار گرفت، مسئله اعتياد و راههاى پيشگيرى از آن بود. پژوهش در اين گونه موضوعات، روش خاص خود را مىطلبد. پس از تعيين روش پژوهش، كار مطالعه بر روى منابع اسلامى آغاز و راهكارهاى اسلامى آن استخراج شد و در همايش ارائه گرديد. محصول پژوهش در آن مقطع، بر اساس توافق به عمل آمده، صرفاً به شكل مجموعهاى از متون اسلامى ارائه گرديد. پس از آن، مسئولان محترم سازمان بهزيستى كشور، به جهت اهميت موضوع، درخواست تدوين اثرى را داشتند كه به شكلى علمى و منسجم، به تبيين ديدگاه اسلام در اين زمينه بپردازد. آنچه پيش روى شماست، حاصل اين توافق و ادامه پژوهشهاى اسلامى در اين حوزه است. در اين اثر، پس از سببشناسى اعتياد، راهكارهاى اسلامى پيشگيرى از آن ارائه شده است.
مسئوليت تدوين اين اثر، به دو تن از پژوهشگران گروه روانشناسى، آقايان حجةالاسلام محمّدرضا كيومرثى و حجةالاسلام دكتر عبّاس پسنديده واگذار شد كه بدين وسيله از آنان تشكّر مىشود. همچنين از كليه مسئولان و كاركنان سازمان بهزيستى كه در به ثمر نشستن اين كتاب نقش داشتند، بويژه آقايان دكتر هاشمى، رياست محترم سازمان، دكتر اقطار، دكتر نظمْ دِه و دكتر براتى تشكر مىكنيم. همچنين از كليه همكاران خود در بخشهاى مختلف مؤسّسه دار الحديث كه در آمادهسازى اين اثر نقش داشتند، تشكّر مىكنيم.
گروه روانشناسى اسلامى
پژوهشكده اخلاق و علوم انسانى
